Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức - Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục trẻ thông minh sớm cho rằng học ngoại ngữ không bao giờ là sớm song độ tuổi thích hợp nhất để trẻ tiếp xúc với tiếng Anh là ở độ tuổi mẫu giáo.
Chiều 16/5, Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục trẻ thông minh sớm, Giám đốc Trung tâm tham vấn học đường - Học viện Quản lý giáo dục - tiến sĩ Nguyễn Minh Đức; ông Gavan Iacono, Tổng giám đốc điều hành Language Link VN và em Hoàng Hải Linh, học sinh lớp 9A THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam đã dành 2 giờ để tư vấn cho độc giả VnExpress.net phương pháp dạy tiếng Anh cho trẻ. Gần 1.000 câu hỏi đã được đặt ra cho ba vị khách mời.
- Trẻ nên học tiếng Anh bắt đầu từ lúc mấy tuổi là tốt nhất? Chương trình tiếng Anh nào phù hợp cho trẻ mới bắt đầu học. Trường tiếng Anh nào tốt cho trẻ mới bắt đầu học. (Lương Thị Dương, 29 tuổi, Hà Nội)
- Ông Gavan Iacono, Tổng giám đốc điều hành Language Link Việt Nam: Theo tôi, càng sớm càng tốt vì trẻ học nhanh hơn người lớn. Không có lý do để đến 5-6 tuổi mới cho các bé học tiếng Anh. Nhiều ý kiến cho rằng nếu cho trẻ học tiếng Anh sớm sẽ ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp bằng tiếng Việt. Tuy nhiên, phần lớn các nghiên cứu trên thế giới đều cho ý kiến ngược lại. Không những việc học tiếng Anh không ảnh hưởng tới tư duy học tiếng Việt mà được học tiếng Anh từ sớm còn giúp trẻ nói tiếng Việt logic hơn. Độ tuổi học ngoại ngữ tốt và nhanh nhất là dưới 10. Trì hoãn việc cho con học tiếng Anh sớm sẽ làm khả năng học ngoại ngữ sau này của con chậm hơn. Do đó, hiện nay nhiều bậc phụ huynh cho con học tiếng Anh ngay từ độ tuổi mẫu giáo.
- Tôi rất băn khoăn chưa biết bắt đầu cho con gái 5 tuổi và 7 tuổi học tiếng Anh như thế nào, phương pháp dạy con học ở nhà khi bố mẹ chưa biết tiếng Anh? (Nguyễn Thu Hà, 32 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội)
- Ông Gavan Iacono: Theo tôi, 5-7 là độ tuổi rất phù hợp để học tiếng Anh. Do bố mẹ không biết tiếng Anh nên bên cạnh việc tạo điều kiện tốt nhất cho con tiếp xúc với tiếng Anh như nghe băng đĩa bằng tiếng Anh... Chị cũng nên gửi cháu tới học tại các trung tâm học ngoại ngữ có uy tín như Language Link. Đặc biệt, hè là một dịp rất phù hợp để trẻ theo học các khóa tiếng Anh xen kỹ với những hoạt động vui chơi, thể hiện năng khiếu. Chúng tôi tổ chức chương trình hè phối hợp với nhiều hoạt động ngoại khóa bổ ích như học hát tiếng Anh, lớp kịch... phù hợp với các cháu nhỏ.
- Xin hỏi các vị khách mời, cháu bé 5 tuổi chưa biết viết chữ có cho đi học tiếng Anh được không ạ? (Lê Anh Phương, 40 tuổi, Đồng Xa - Mai Dịch - Cầu Giấy - Hà Nội)
- Hoàng Hải Linh, học sinh lớp 9A THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam:
Khi 5 tuổi, mẹ đã cho cháu học tiếng Anh song song với tiếng Việt. Nhỏ hơn, cháu được làm quen tiếng Anh qua các hình vẽ. Ở độ tuổi này theo cháu trẻ em nên tiếp xúc nhiều với giáo viên người bản ngữ, điều này rất có lợi cho kỹ năng nghe nói sau này của bé.
- Con tôi học trường mầm non quốc tế từ nhỏ. Hiện tại cháu lên lớp 1 nên tôi cho về trường Việt học. Hiện tại cháu nghe nói tiếng Anh rất tốt. Tôi muốn hỏi nên cho cháu học thế nào để không bị mất vốn tiếng Anh hiện tại? (Nguyễn Thủy Chung, 31 tuổi, 305 Ngô Gia Tự - Long Biên - Hà Nội)
- Ông Gavan Iacono: Quan trọng nhất trong học ngôn ngữ là cơ hội được thực hành thường xuyên và môi trường sẽ khuyến khích trẻ giao tiếp bằng ngoại ngữ. Vì vậy, cách tốt nhất là chị nên gửi các cháu tới những trung tâm ngoại ngữ. Tại đây, cháu sẽ có cơ hội thường xuyên học và thực hành với thầy cô giáo bản ngữ và các bạn cùng lứa. Điều này giúp cho bé tăng cường khả năng phản xạ học tiếng Anh dù không còn học tại trường quốc tế. Theo tôi, tiếng Anh nên là một quá trình học tập thường xuyên và liên tục.
- Thưa ông Gavan Iacono, hiện có nhiều giáo trình tiếng Anh cho trẻ em. Vậy học theo giáo trình nào là tốt nhất để trẻ em có thể theo học lâu dài? (Phan Quân, 51 tuổi, Hà Nội)
- Ông Gavan Iacono: Theo tôi, không có bộ sách nào là tốt nhất hay không tốt bởi bất kỳ bộ sách nào học sinh cũng có thể học được và giáo viên cũng có thể dạy. Tuy nhiên, để đạt được kết quả cao cần có sự kết hợp giữa việc lựa chọn bộ sách và phương pháp giảng dạy phù hợp với tâm sinh lý, trình độ và mục tiêu học của học sinh. Phụ huynh nên tránh việc thay đổi trung tâm ngoại ngữ hoặc mua nhiều bộ sách khác nhau cho con. Thay vào đó, bạn nên tìm hiểu kỹ (điểm mạnh, điểm yếu, giáo viên giảng dạy, chương trình dạy...) về các trung tâm trước khi cho con theo học. -
- Theo ông có nên theo các bước như thế này: ban đầu cho các cháu bé học ở các lớp do các thầy cô người VN giảng dạy. Khi các cháu đã vượt qua được các kiến thức sơ đẳng, nếu có điều kiện mới học ở các lớp có trình độ cao, do các thầy cô giỏi ở các trung tâm ngoại ngữ lớn, có đầu tư của các tổ chức giáo dục nước ngoài để chuẩn hóa khả năng phát âm, sử dụng từ ngữ? (Phương Nhi, 36 tuổi, Hà Nội)
- Ông Gavan Iacono: Mỗi một gia đình lại có những hoàn cảnh khác nhau do đó cha mẹ nên chọn những quyết định phù hợp với điều kiện kinh tế. Tuy nhiên, nếu có điều kiện, bạn nên cho con em học tại một trung tâm chất lượng cao ngay từ đầu. Điều này đảm bảo được chương trình, giáo trình liên thông. Ngoài ra, giáo viên tại những trung tâm này cũng được đào tào bài bản, trình độ chuyên môn cao, đáp ứng được những yêu cầu chương trình chuẩn cho học sinh. Nếu học ở các trung tâm kém chất lượng, giáo viên không được đảm bảo có đầy đủ chuyên môn, giáo trình có theo chuẩn không...
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Sự phát triển sớm của trẻ em : Theo tôi, quan niệm này có thể dẫn đến sai lầm là ngay từ đầu trẻ đã bị kích hoạt sai phương pháp, không chỉ là cách phát âm, cách sử dụng từ vựng, ngữ pháp mà còn là cách tư duy. Nếu gia đình không có điều kiện đến các trung tâm có người nước ngoài giảng dạy thì có thể mua băng đĩa, tài liệu học tiếng Anh về nhà để cho các cháu tiếp cận. Hoặc nếu bạn có điều kiện thì nên cho các cháu tiếp xúc với người bản xứ để học nghe, nói và luyện cho các cháu phản xạ tiếng Anh tốt, tư duy cách nói theo người bản địa. Các bậc phụ huynh cũng không nên có quan niệm là kiến thức sơ đẳng (kiến thức nền) có nghĩa là vốn từ vựng, ngữ pháp nhất định nào đó mà nên chú trọng vào kỹ năng thực hành, phát âm, giao tiếp tự tin và chuẩn ngay từ đầu bằng tiếng Anh.
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức có con gái trong độ tuổi học tiếng Anh không? Ông dạy con học tiếng Anh như thế nào, có thể chia sẻ cùng độc giả? (Ngọc Điệp, 27 tuổi, Hà Nội)
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức: Con gái tôi còn rất nhỏ, mới gần 17 tháng tuổi. Khi vợ tôi mang bầu, tôi hay hát cho cháu nghe một số bài hát ngắn bằng tiếng Pháp. Khi cháu được 6 tháng tuổi, tôi đã kích hoạt tiếng Anh cho con bằng cách lồng một vài từ tiếng Anh vào bài giới thiệu một số hoạt động hàng ngày cho con, cùng cháu đi tìm những từ tiếng Anh có sẵn trên các đồ vật như chăn ga, gối, đệm, trên áo quần, hoặc trên bưu ảnh do người thân tặng cháu...
Tôi rất bất ngờ là lúc 11 tháng tuổi, khi cháu bắt đầu nói tiếng Việt thành câu đầy đủ, cháu cũng nhớ chính xác và phát âm đúng một số từ tiếng Anh và tiếng Pháp đã được kích hoạt. Có những từ người lớn có thể nhầm lẫn nhưng cháu không bị nhầm khi phát âm. Ví dụ, từ Ma chérie (con yêu quý của Ba) và Ma Cerise (quả Anh đào của Ba), cháu phân biệt được rõ ràng khi phát âm. Tuy nhiên, với trẻ nhỏ tôi thích dùng từ kích hoạt tiếng Anh hơn là học tiếng Anh. Chúng ta biết rằng có nhiều người lớn sau này rất khó học ngoại ngữ vì loại thông minh này đã không được kích hoạt và phát triển khi còn ở tuổi đi học.
- Làm thế nào để trẻ em học giỏi môn nghe tiếng Anh (Ngoc, 10 tuổi, ĐN)
- Hoàng Hải Linh: Theo Linh cách luyện nghe tốt nhất là xem phim và nghe nhạc nhiều bằng tiếng Anh. Trong quá trình xem và nghe thì bạn nên chú ý các cấu trúc câu được lặp lại nhiều lần vì đây sẽ là cấu trúc hay gặp trong tiếng Anh giao tiếp thông thường. Nếu có điều kiện bạn nên giao tiếp nhiều với người nước ngoài. Lúc đầu có thể bạn chỉ hiểu 30-40 % nhưng bạn đừng ngại hỏi lại. Dần theo thời gian kỹ năng nghe sẽ được cải thiện hơn.
- Tôi được biết ở Language Link các cháu được học 100% giáo viên nước ngoài, vậy các cháu có hiểu được không? (Lan Anh, 33 tuổi, Hà Nội)
- Ông Gavan Iacono: Với chương trình Pre-starters dành cho các bé chưa đi học, Language Link có sử dụng trợ giảng người Việt với vai trò hỗ trợ giáo viên trong việc tổ chức giờ học, việc giảng dạy chính vẫn là do giáo viên nước ngoài đảm nhiệm. Từ chương trình dành cho lứa tuổi tiểu học trở lên, học viên được tiếp xúc với 100% giáo viên nước ngoài. Phụ huynh hoàn toàn có thể yên tâm không lo con mình học với người nước ngoài thì không hiểu.
Phương pháp giảng dạy của giáo viên nước ngoài là luôn khuyến khích các em phát huy tính chủ động trong học tập. Khi có vấn đề không hiểu rõ các em buộc sử dụng vốn tiếng Anh của mình để hỏi thầy, cô. Qua đó, các em sẽ hình thành thói quen dùng tiếng Anh, tự tin hơn khi dùng tiếng Anh, và hình thành phương pháp học tập chủ động - điều mà học sinh Việt Nam còn thiếu. Việc không sử dụng giáo viên người Việt trong các giờ học tại Language Link cũng nhằm tạo môi trường tiếng phong phú cho các em. Khi đã có được sự tự tin, và thói quen học tập chủ động, các em hoàn toàn có thể chủ động tiếp cận và trao đổi với các giáo viên nước ngoài tại trung tâm, hoặc với giáo viên là người Việt đang dạy các em ở trường phổ thông về nhưng vấn đề liên quan đến tiếng Anh.
- Học Language Link thường sẽ chơi rất nhiều chứ không học? (Thanh Nga, 32 tuổi, Hà Nội)
- Ông Gavan Iacono: Điều quan trọng của một giờ học tiếng Anh là học viên hiểu và thực hành được một phạm vi ngôn ngữ nào đó chẳng hạn một mẫu câu tiếng Anh. Có nhiều phương pháp giảng dạy để giúp học viên làm được điều này. Nhưng theo nghiên cứu của các chuyên gia về giảng dạy ngôn ngữ trên thế giới thì cách tốt nhất và dễ dàng nhất cho người học là đưa người học vào đúng tình huống vận dụng mẫu câu đó. Người học sẽ dễ nhớ, dễ thuộc và dễ hình dung và dễ thực hành đặc biệt đối với học viên ở lứa tuổi nhỏ. Giáo viên nước ngoài tại Language Link dạy theo phương pháp này. Hình thức học vui qua các trò chơi ngôn ngữ – học mà chơi – chơi mà học này đối với lứa tuổi các em là hình thức rất dễ tiếp cận, cuốn hút, và gây hứng thú cho các em. Việc sử dụng các trò chơi ngôn ngữ này tùy thuộc vào tính chất, nội dung bài học mà giáo viên khéo léo đưa vào để học viên thưc hành, với mục đích để các em hình thành phản xạ và rèn luyện kỹ năng, chứ không phải với mục đích giải trí.
- Cách dạy ban đầu nên học nhiều từ vựng hay thuộc lòng các câu theo bài khóa là quan trọng hơn? (Lưu Quốc Khánh, 48 tuổi, 16 Lê Thánh Tông, Hà Nội)
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức: Điều này còn tùy thuộc vào mục đích học ngoại ngữ của mỗi người. Tuy nhiên, tôi thấy xu hướng hiện nay đối với lớp trẻ, học ngoại ngữ là để giao tiếp trôi chảy. Nếu theo xu hướng này, bạn không nên học theo cách học nhiều từ vựng, thuộc lòng các mẫu câu trong bài khóa vì cách học này làm cho người học bị động trước những tình huống giao tiếp thực tế. Bạn nên đọc nhiều tài liệu, sách vở, nghe băng đĩa tiếng nước ngoài và giao tiếp nhiều với người bản xứ. Đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, cách học này dễ làm cho các bé cảm thấy nhàm chán.
- Em học tiếng Anh rất mau chán, chị Linh có thể chia sẻ cho em cách thức nào để hứng thú với môn học ngoại ngữ? (Quang Minh, 10 tuổi, Hà Nội)
- Hoàng Hải Linh: Để tạo hứng thú theo mình bạn nên bắt đầu theo học tiếng Anh tại các trung tâm. Lớp học của các trung tâm thường ít học viên, giáo viên có thể quan tâm đến từng cá nhân. Giáo viên bản ngữ thường khuấy động không khí buổi học bằng các trò chơi tiếng Anh. Học viên có thể tham gia các buổi dã ngoại, các câu lạc bộ tiếng Anh hoặc tham gia một khóa trại hè tiếng Anh tại nước ngoài.
- Hi Linh! Chúc Linh một ngày giao lưu thú vị. Mình có một câu hỏi dành cho Linh nhé: Nếu Linh không theo học ở Language Link, Linh có đạt được những thành tích như hiện nay không? Và nếu để đúc kết về phương pháp học tiếng Anh cho trẻ tại Việt Nam Linh có thể cô đọng vào một từ tiếng Anh nào? (Diepphungminh, 33 tuổi, Cầu Giấy - HN)
- Hoàng Hải Linh: Language Link đã giúp em tự tin hơn khi bày tỏ ý kiến của mình bằng tiếng Anh trước lớp. Nhờ đó khi đứng trước mặt người phỏng vấn trong phòng thi thì em không cảm thấy căng thẳng. Và điều này góp phần không nhỏ cho giải thưởng của em. Passion - Niềm đam mê là từ mà em muốn nói với tất cả các bạn nhỏ.
- Có một ý kiến cho rằng để có thể nghe tốt cần phải nói tốt, ông có đồng ý với nhận định này không? (Phuong Phan, 45 tuổi, Sài Gòn)
- Ông Gavan Iacono: Điều này không hoàn toàn đúng. Tuy nhiên, không thể phủ nhận có mối liên hệ mật thiết giữa hai kỹ năng nghe và nói. Hai kỹ năng này bổ trợ cho nhau. Trên lý thuyết, nếu bạn học giỏi kỹ năng này sẽ học giỏi kỹ năng còn lại. Theo tôi, học ngôn ngữ không nên chỉ chú trọng vào một kỹ năng mà nên phát triển đồng đều các kỹ năng.
- Nhiều người khuyên tôi hè thì nên để các cháu thư giãn, vui chơi, không nên ép học. Tiến sĩ có thể giúp tôi định hướng các hoạt động hè dành cho con? (Thu Ngân, 34 tuổi, TP HCM)
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức: Không nên ép học là đúng nhưng cần vui chơi thư giãn thì phải xem lại cách vui chơi thư giãn có dẫn đến hậu quả xấu cho sự phát triển cảm xúc, trí tuệ hay không. Hiện nay có một xu hướng có nhiều bạn nhỏ tạn dụng thời gian hè để vui chơi tự do, ngồi trước màn hình chơi game, lướt web nhiều mà ít tương tác với bạn bè, ít thu nhập thêm nguyên liệu cho não bộ tư duy sáng tạo. Xu hướng này có thể gây căng thẳng, kích động thần kinh thái quá. Và sau mấy tháng hè nhiều em không chỉ bị giảm sút khả năng trí tuệ mà mất luôn cả hứng thú, thói quen học tập. Đó là cái giá phải trả lớn nhất của việc vui chơi tự do. Các bậc cha mẹ cần tìm hiểu những cách học mà chơi để giúp cho các em thư giãn thoải mái mà vẫn giữ được hứng thú, đam mê, nề nếp học tập để tiếp tục học lên sau kỳ nghỉ hè.
- Thưa ông, việc tham gia các mô hình CLB có ưu điểm gì so với mô hình lớp học và học thông qua các trò chơi? (Phương Nga, 34 tuổi, Hà Nội)
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức: Hai mô hình sẽ bổ sung cho nhau. CLB là hình thức khai thác các nhóm theo sở thích mà ở trên mô hình lớp học thì không có được. Số lượng thành viên trong từng nhóm sở thích thường là ít hơn rất nhiều so với sĩ số lớp học thông thường, đảm bảo cho các mối tương tác tốt hơn. Mô hình CLB sẽ giúp giải tỏa các căng thẳng/gò ép mà các em chưa bộc lộ hoặc chia sẻ được ở các môi trường học tập nhiều áp lực khác. CLB giúp các em có tư duy phản biện và phát triển được những năng khiếu, kỹ năng mới mẻ trong bản thân các em. CLB có giá trị phát triển các loại thông minh đa dạng cho học sinh như gợi ý của Howard Gardner – chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu trí thông minh đa dạng ở Harvard: thông minh ngôn ngữ, thông minh tương tác, thông minh toán học, thông minh âm nhạc, hội hoạ, thông minh vận động, thông minh nội tâm cho trẻ, thông minh gắn với các vấn đề thiên nhiên và triết lý nhân sinh của con người.
- Em học tiếng Anh cũng không tệ. Mỗi tội em hay quên từ vựng và cấu trúc ngữ pháp. Vậy phải làm sao để nhớ được các từ vựng và cấu trúc ngữ pháp ạ? (Nguyễn Thị Khánh Ngọc, 13 tuổi, Quảng Bình)
- Ông Gavan Iacono: Trong trường hợp của em, theo tôi là do em không thực hành tiếng Anh thường xuyên, dẫn tới việc quên từ vựng và cấu trúc ngữ pháp. Để khắc phục, cách duy nhất là em nên tăng cường thực hành tiếng Anh bằng nhiều cách như nói chuyện với người nước ngoài, đọc báo, xem phim phụ đề, nghe nhạc... Trong tiếng Anh có câu "Use it or lose it" (sử dụng nó hoặc mất nó) để nói về sự quan trọng của việc thực hành thường xuyên tiếng Anh.
- Mình có đứa em năm nay chuẩn bị lên lớp 8. Nhưng sao môn tiếng Anh đối với em mình thật khó khăn. Liệu mình kết hợp với chơi trò chơi có giúp em mình cải thiện khả năng học được không. Nếu có thì trò chơi nào? (Phạm Thị Minh Thu, 19 tuổi, TPHCM)
- Hoàng Hải Linh: Cách nhanh nhất để cải thiện ngữ pháp tiếng Anh là làm thật nhiều bài tập. Khi gặp cấu trúc mới bạn nên giúp em mình ghi lại vào sổ. Trong các cấu trúc ngữ pháp thì có những thành phần rất dễ nhầm như giới từ, mạo từ... bạn nên dùng bút khác màu gạch chân để em bạn có thể lưu ý cho lần sau. Theo em việc học ở nhà cần phải nghiêm túc.
- Con tôi học trường mầm non quốc tế từ nhỏ. Hiện tại cháu lên lớp 1 nên tôi cho về trường của Việt Nam học. Hiện tại cháu nghe nói tiếng Anh rất tốt. Tôi muốn hỏi nên cho cháu học thế nào để không bị mất vốn tiếng Anh hiện tại của cháu. (Nguyễn Thủy Chung, 31 tuổi, 305 Ngô Gia Tự - Long Biên - Hà Nội)
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức: Tôi nghĩ là bạn nên chọn cho con một trường tiểu học quốc tế. Nếu là trường Việt Nam thì cần chọn trường chú trọng đến tiếng Anh và có phương pháp dạy tốt. Để tránh lãng phí vốn từ tiếng Anh cháu đã tích lũy được, bạn nên cho con tham gia vào các câu lạc bộ tiếng Anh ngoại khóa có người bản xứ dạy theo phương pháp học mà chơi, chơi mà học. Ở đấy có những hoạt động nhóm phù hợp với hứng thú, sở thích, trải nghiệm của các bé cũng như có sự tương tác giữa giáo viên và học sinh và giữa các học sinh với nhau. Sự tương tác này sẽ khác với sự tương tác của các cháu ở trường tiểu học.
- Làm thế nào để thúc đẩy khả năng học ngoại ngữ tại nhà cho trẻ đối với trẻ trong nhóm tuổi từ 7-12 tuổi? (Minh Anh, 31 tuổi, Hà Nội)
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức: Trẻ sau 6 tuổi thì bước sang môi trường học tập khác với trước đó. Từ môi trường học mà chơi, chơi mà học sang mô hình học theo thời khóa biểu nghiêm túc, sẽ có nhiều căng thẳng hơn trước sau những giờ học chính khoá. Hơn nữa, học sinh tiểu học bắt đầu thích xã hội hoá, vượt ra khỏi không gian gia đình để thoả mãn nhu cầu khám phá, để quên đi những khó khăn trong gắn bó với người thân ở độ tuổi trước.
Do vậy, để kích thích khả năng học ngoại ngữ ở nhả cho con em, các bậc phụ huynh cần chú ý giúp con em giải toả hai loại nhu cầu trên bằng cách giúp các em tận dụng thế mạnh của các Trung tâm hoặc câu lạc bộ tiếng Anh có phương pháp gần với cách học mà chơi, chơi mà học mà giúp con em biết cách khám phá thế giới xung quanh. Trên cở sở đó, các em sẽ tìm ra một cách tương tác với phụ huynh ở nhà như các em làm cô giáo, thầy giáo, tổ chức lại các trò chơi học tập đã học được... Cách này hiệu quả hơn là mời gia sư về nhà dạy.
Mặt khác, có một đặc điểm tâm lý rất quan trọng của tuổi học sinh tiểu học là các em thường tin vào thầy cô hơn là tin vào bố mẹ. Khi về nhà, nếu bố mẹ phát hiện con làm sai một bài tập nào đó, các em thường phản bác bằng câu: Cô giáo con bảo thế. Do vậy, nếu phương pháp và kiến thức ở nhà trường chính quy có hạn chế thì các em sẽ phải chịu những hậu quả lâu dài về những khiếm khuyết trong sự phát triển tư duy, nhất là tư duy phản biện. Thường là các em duy trì những niềm tin ngây thơ có nhiều cảm xúc như vậy rất lâu dài. Tốt nhất là giúp con biết thêm những cách tiếp cận khác ngoài nhà trường để trong các trò chơi tương tác với con ở nhà, con sẽ có thêm vốn liếng để phản biện lại những ý kiến sai của bố mẹ theo hướng đúng.
- Vậy còn ở độ tuổi từ 12 đến 15 thì sao thưa tiến sĩ? (Minh Anh, 31 tuổi, Hà Nội)
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức: Đối với độ tuổi từ sau 12, 13 thì trẻ bước vào tuổi dậy thì, có nhiều bức xúc, xung đột nội tâm cần được giải toả, do vậy các em có nhu cầu giao tiếp, chia sẻ với các bạn cùng trang lứa hơn là thầy cô và bố mẹ.
Về nhận thức, trẻ vươn tới vị trí của những người có cá tính độc lập, không còn “nhẹ dạ cả tin” như học sinh tiểu học. Các em muốn phản biện lại các thầy cô và bố mẹ, phản biện lại những cách làm đã quen thuộc, muốn mở ra những chân trời mới trong tư duy sáng tạo, trong việc lý giải các vấn đề của cuộc sống riêng tư.
Do vậy, các bậc cha mẹ cần giúp các em thoả mãn hai nhóm nhu cầu lớn nói trên bằng cách tạo điều kiện cho các em học một cách vui vẻ thoải mái theo học mà chơi cùng các bạn tương đồng về sở thích, ham muốn, có thêm thầy cô mới, các bạn mới, cách tiếp cận mới. Từ đó, khi về nhà, các em sẽ là chuyên gia của bố mẹ về những gì các em đã lĩnh hội được. Nhiều em đã thực sự trở thành những người gia sư tại nhà cho bố mẹ trong môn tiếng Anh. Hướng đi này làm cho các em tự tin và sáng hơn rất nhiều.
- Em đang học Let's go 4 và muốn hỏi làm thế nào để nhớ từ mới, ngữ pháp nhanh. Em hay xem phim bằng phim bằng tiếng Anh nhưng nghe được rất ít từ, như vậy có tác dụng không? (Phí Đức Minh, 10 tuổi, Khâm Thiên, Hà Nội)
- Hoàng Hải Linh: Em hãy tìm một bạn cùng lớp, mỗi ngày cùng đề ra mục tiêu cho nhau như: học bao nhiêu từ mới, thuộc bao nhiêu cấu trúc. Khi có bạn cùng học bạn sẽ không cảm thấy nhàm chán và giúp bạn học có động lực hơn. Xem phim bằng tiếng Anh mà không hiểu hết là chuyện bình thường. Lúc đầu bạn nên xem phim có phụ đề tiếng Anh.
- Làm thế nào để trẻ hứng thú với tiếng Anh? (Lê Thị Thơm, 26 tuổi, Thái Bình)
- Ông Gavan Iacono: Đặc điểm của trẻ là hiếu động, giàu năng lực, khó tập trung, khả năng ghi nhớ còn thụ động, chưa có định hướng. Cách tốt nhất để trẻ hứng thú với tiếng Anh là các chương trình học không bị gò bó. Học mà chơi sẽ có tác dụng hơn là việc chỉ tập trung vào lý thuyết. Bên cạnh đó, các chương trình sử dụng âm nhạc, trò chơi cũng giúp trẻ bớt nhàm chán. Chúng tôi kết hợp các chương trình học với việc giới thiệu cho trẻ những câu chuyện ngắn, các bài hát, phim hoạt hình, trò chơi ngôn ngữ... Điều này khuyến khích trẻ thích học và tự tin hơn trong việc sử dụng tiếng Anh.
- Bản thân em cũng khá tiếng Anh, nhưng khi đi nước ngoài thì nói người bản xứ không hiểu nhiều. Cái khó khăn nhất của giáo dục Việt Nam, khi giáo viên dạy tiếng Anh chỉ chú trọng ngữ pháp, còn phát âm không đúng. Nếu học như vậy liệu các em ở trường có học tốt không ạ? (Nguyễn Thị Xuân Hương, 30 tuổi, Vĩnh Long)
- Hoàng Hải Linh: Muốn nói tiếng Anh tốt, đầu tiên bạn phải nắm vững ngữ pháp. Bởi vậy việc học ngữ pháp là không thể xem nhẹ. Việc nói tiếng Anh lần đầu ở nước ngoài mà người bản xứ không hiểu là việc hết sức bình thường. Sau thời gian sống giữa công đồng những người nói tiếng Anh thì tự nhiên cách phát âm và ngữ điệu của bạn sẽ chuẩn hơn.
- Xin chào. Tôi muốn hỏi là làm thế nào khi nghe tiếng Anh tôi không thể nghe hiểu được mặc dù toàn là những từ tôi đã biết (Nguyễn Thế Nam, 23 tuổi, Nam Định)
- Hoàng Hải Linh: Theo em, anh nên giao tiếp nhiều hơn bằng tiếng Anh, nhất là với người nước ngoài. Điều này giúp anh tự tin hơn và có phản xạ tốt hơn. Người Việt mình thường phát âm tiếng Anh không chuẩn nên khi nghe những từ được phát âm chuẩn, dù là từ mình đã biết nhưng vẫn không nhận ra. Giải pháp để khắc phục việc này là anh nên nghe băng đĩa thật nhiều để làm quen cách phát âm của người bản ngữ.
- Con trai tôi đang học lớp 1. Tôi rất muốn khuyến khích cháu đi học tiếng Anh và cũng đã cho cháu tham gia 1-2 khóa học cho thiếu nhi nhưng cháu hoàn toàn không hứng thú. Tôi nghĩ chắc cháu chưa thích và tạm cho cháu nghỉ. Tôi định hết lớp 1 bắt đầu học tiếng Anh vì lúc này cháu đã biết đọc viết thông thạo nhưng cháu nhất định không muốn đi học. Tôi không muốn tạo sức ép cho cháu. Vậy làm thế nào để khuyến khích được cháu tham gia học tiếng Anh? (Thuy, 34 tuổi, 1 dãy A Cảng Hà Nội)
- Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức: Bạn nên tìm hiểu vì sao cháu không hứng thú với các khóa học mà cháu đã tham gia để khắc phục những điểm còn hạn chế về phương pháp học tiếng Anh của cháu trước đây. Nếu vì lớp học không phù hợp thì bạn nên cho cháu thử tham gia một vài chương trình học tiếng Anh ngoại khóa khác đặc biệt là theo phương pháp học mà chơi để cháu lựa chọn. Ở đấy có thầy cô mới, phương pháp mới, chủ đề mới, các bạn học mới sẽ tạo hứng thú cho cháu. Còn nếu vì nguyên nhân tâm lý mà cháu không thích học tiếng Anh thì bạn nên cho cháu học tiếng Anh trên nền trị liệu tâm lý ví dụ như cho cháu chọn các bạn cùng học, chọn chủ đề, trò chơi hay vở kịch mà cháu yêu thích để thực hành tiếng Anh. Không nên ép cháu học tiếng Anh theo hướng học thuộc lòng từ mới, ngữ pháp một cách cứng nhắc.
- Em phải học thế nào để nhớ nhiều từ vựng wordform của chúng và để cải thiện kỹ năng nghe của mình? (Quỳnh Như, 14 tuổi, TP HCM)
- Hoàng Hải Linh: Cách duy nhất để nhớ nhiều từ vựng là mình sử dụng những tấm thẻ trắng hai mặt. Một mặt viết từ và cách phát âm, mặt còn lại viết nghĩa và cách dùng. Bạn có thể xáo trộn thứ tự các tấm thẻ và xem lại vào lúc rảnh rỗi. Bạn có thể nghe nhạc bằng tiếng Anh và giao tiếp nhiều với người bản xứ để cải thiện kỹ năng nghe tiếng Anh.
( nguon tu vnexpress)
